Neem alsjeblief een mensenrechtenexpert mee in de exit-strategie uit de coronacrisis
09 april 2020
Opiniestuk geschreven door Kati Verstrepen, voorzitter van de Liga voor Mensenrechten voor VRT.BE.
De liga voor mensenrechten is verbaasd dat er geen mensenrechtenexpert zetelt in het comité dat ons uit de coronacrisis moet loodsen. Heel wat maatregelen hebben een impact op onze mensenrechten, zoals het recht op vrijheid, het recht op vereniging of het recht op privacy. Er moet hiermee rekening gehouden worden.
ik ben een groot voorstander van collectieve intelligentie, vooral in een ongekende crisis als deze,” zei premier Wilmès maandagavond bij de bekendmaking van de GEES. Dat is een groep van experten uit verschillende domeinen die opgericht is om de exit-strategie uit de coronacrisis voor te bereiden. Onder hen medische, economische en maatschappelijke experts.
Maar opvallend, geen enkele mensenrechtenexpert. U leest het goed: er zal gekeken worden naar de impact van de strategie op onze economie, maar niet naar de impact ervan op onze mensenrechten. Nochtans zijn er heel wat argumenten om net wel de expertise van een mensenrechtenexpert mee te nemen in de GEES.
Veel maatregelen hebben een enorme impact op onze basisrechten, zoals het recht op vrijheid, het recht op vereniging of het recht op privacy, om er enkele op te noemen. Bij de besluitvorming om bepaalde maatregelen te blijven handhaven of op te heffen, moet rekening gehouden worden met de impact die ze hebben op onze basisrechten.
Maar er moet ook gekeken worden naar de meest kwetsbare groepen in onze maatschappij. Want heel wat ingevoerde maatregelen hebben een disproportionele impact op hen. Ik denk aan mensen in zorgcentra, aan mensen met een beperking die in een instelling verblijven, aan mensen die het slachtoffer zijn van geweld, aan het stopzetten van de asielprocedures, de hulp aan armoedeorganisaties, maar ook aan daklozen, gedetineerden of gewoonweg aan vereenzaamde mensen. Wetenschappers kunnen de noodzaak aantonen van een bepaalde maatregel. Een mensenrechtenexpert kan mee de oefening doen rond de proportionaliteit ervan.
Dit brengt ons naadloos naar het volgende argument: de helikoptervisie die een mensenrechtenexpert kan bijdragen aan de discussie. Een mensenrechtenexpert is niet alleen bezig met hoe individuele rechten van mensen in het gedrang kunnen komen. Het gaat ook over een helikoptervisie: wat doen dit soort maatregelen met de algemene situatie van de rechtsstaat en van de democratie in ons land?
Veel maatregelen hebben een enorme impact op onze basisrechten
Ook wat discriminatie betreft, is een mensenrechtenexpert een noodzakelijke toevoeging. Hoe gaan we bijvoorbeeld om met ziekenhuisprotocollen waardoor mensen met een aangeboren beperking mogelijks minder kans krijgen op medische zorgen? Wat doen we wanneer in de eerste fase testen schaars zijn? Wie krijgt voorrang en op welke grond? Dat zijn zaken die niet alleen door een arts moeten bepaald worden, daar zijn ook maatschappelijke factoren die meespelen – los van de economische.
Sowieso is er een mensenrechtenexpert nodig op het vlak van de privacy, wanneer het gaat over het installeren van de zogenaamde corona-app en het testen op immuniteit. Ook dat zijn zeer gevoelige gegevens waar we best op een respectvolle manier mee omgaan. Bovendien kan de toevoeging van een mensenrechtenexpert het vertrouwen van mensen in zo’n app verhogen. Want uit de resultaten van de bevraging van de universiteit van Antwerpen vorige week, bleek dat de helft van de bevolking niet geneigd is om zo’n corona-app te gaan gebruiken.
“Het is onze taak om de evolutie van de gezondheid goed af te wegen ten opzichte van de maatschappelijke belangen en de economische gezondheid”, zegt professor Erika Vlieghe, die de leiding heeft over de GEES, in de media. Ze heeft absoluut gelijk. Maar het roept bij mij spontaan de vraag op: hebben mensenrechten dan geen maatschappelijk belang meer? Vandaar onze dringende oproep: neem alsjeblief een mensenrechtenexpert mee in de exitstrategie.
Reacties worden gemodereerd. Onaanvaardbare inhoud wordt niet gepubliceerd.
