Juryprijs Big Brother Awards 2014: de smartphone
12 juni 2014
Het verdict is gevallen: de “smartphone” is door een deskundige jury verkozen als winnaar van de Big Brother Awards 2014. De jury heeft hiervoor verschillende argumenten gehanteerd. We zetten ze graag even op een rijtje:
In 2013 zijn er wereldwijd 1 miljard smartphones verkocht wat concreet wil zeggen dat ongeveer één op de 7 wereldburgers nu een dergelijk toestel bezit. Vooral Samsung en Apple, de laatstgenoemde vooral bekend omwille van de “I-Phone”, zijn mondiale marktleiders. Dit is een opmars die niet te stuiten is omdat elk jaar de verkoop blijft toenemen. De verkoopcijfers van het eerste kwartaal van 2014 bewijzen het: Samsung verkocht 85 miljoen smartphones, Apple verkocht 43 miljoen toestellen, gevolgd door de andere spelers die tussen de 12 en 13 miljoen units verkochten. Om u een idee te geven van hoe alomvattend dit maatschappelijke fenomeen is, enkele cijfers: de wereld telt tegenwoordig 1.5 miljard smartphonegebruikers. 800 miljoen mensen gebruikt Android, 300 miljoen gebruikers verkiezen het Apple besturingssysteem terwijl 45 miljoen gebruikers Windows Phone gebruiken. In de Verenigde Staten heeft 56 % van alle volwassenen ondertussen een smartphone, in Europa gaan we dezelfde richting uit.
Het zijn vooral de vele apps die de smartphone hebben veranderd in een kleine Big Brother. Dat de smartphone op zich geen probleem vormt staat buiten kijf, het is vooral door de manier waarop we het toestel gebruiken dat het een rechtstreeks een gevaar vormt voor onze privacy. Vooral het overdonderende succes van de apps is een reden tot bezorgdheid. In 2008 waren er ongeveer 800 apps op de markt, vandaag zijn dat er, voor Android alleen al, 1.235.976. Apps hebben voor een deel hun succes te danken aan hun vele nuttige toepassingen. Het meest voor de hand liggende voorbeeld hiervan is uiteraard de gps-toepassing. Laten we echter even stilstaan hij de prijs die smartphone- en app-fans dienen te betalen voor de overvloed aan handige techno-speeltjes die ons leven gemakkelijker en leuker maken.
Ask the right questions
Zijn we ons voldoende bewust van de zeer reële bedreigingen die de smartphones en apps vertegenwoordigen? We gebruiken onze smartphone om vast te leggen hoe we eruitzien, wie we kennen, wat we denken, waar we ons bevinden op elk moment van de dag, wat we kopen, wat we meedelen aan anderen, wat onze geheime paswoorden zijn en welke financiële verrichtingen we doen. Wie staat er nog stil bij de persoonlijke vragen die we moeten beantwoorden telkens wanneer we gebruik willen maken van een app?
Het zorgwekkende aan de smartphone is dat apps een merkwaardige verzamelwoede van data vertonen, zelfs wanneer we de smartphone niet gebruiken. Elke smartphone verzamelt meer persoonlijke info over de gebruiker dan strikt noodzakelijk is om een groot gebruiksgemak te garanderen. Het einde is helaas nog lang niet in zicht omdat de apps steeds meer sectoren van het publieke — én persoonlijke leven van de burgers beïnvloeden. Tegenwoordig zijn er zelfs apps beschikbaar die onze gezondheidstoestand screenen en apps die ons in real-time reclameboodschappen op maat toesturen tijdens het shoppen.
De nominatie van de smartphone is een ideale manier om te wijzen op diegenen die azen op onze persoonlijke data. Laat het duidelijk zijn dat de personen, instanties, groepen en overheden die apps en smartphones gebruiken om ons te begluren dit zelden doen omdat ze gemotiveerd zijn door altruïsme of nobele idealen. Criminele groepen gebruiken bijv. de aan ons ontfutselde data over onze financiële verrichtingen om bankrekeningen te hacken. Multinationals en Big Business gebruiken onze privé-gegevens om bedrijfswinsten op te drijven. Last but not least: veiligheidsdiensten gebruiken en misbruiken, onder het mom van hun ‘strijd tegen criminaliteit en terrorisme’, onze meest intieme gegevens omwille van sociale controle. De meest bekende klokkenluider ter wereld, Edward Snowden, heeft ondertussen bewezen wat velen onder ons al veel langer in stilte vermoedden. De NSA controleert zo’n 90% van de wereldwijde communicatie, een communicatie die deels verloopt via onze smartphones en de leuke apps waaraan velen van ons verslingerd zijn. Wie ligt er nog wakker van het feit dat bijvoorbeeld de Britse GCHQ zowat alle vezelkabels voor telefoon- en internetverkeer in het kanaal aftappen? Wij dus — en mét ons al diegenen die genoeg waarde hechten aan onze onder vuur liggende privacy!
De voor de hand liggende vraag die velen van ons zullen stellen is of er nog hoop aan de einder te bespeuren valt na het vaststellen van zoveel negatief nieuws? Het antwoord is volmondig ‘JA!’ Eén zwaluw maakt nog geen lente maar de lancering van de “Blackphone”, een moderne Android-based smartphone is hiervan een voorbeeld. Dit is nl. een smartphone die volledig gericht is op het beschermen van onze privacy en beveiliging van onze persoonlijke gegevens. Onze boodschap na deze Big Brother Awards verkiezing is duidelijk. Door het toekennen van deze Award willen we geenszins de smartphone of apps verketteren. Wél is het belangrijk dat we oproepen om bewuster en vooral voorzichtiger om te gaan met onze smartphone en ons gezond verstand niet uit te zetten telkens wanneer we onze smartphone aanzetten. We hopen dat deze Award de mensen zal aanzetten om meer aandacht te schenken aan de bredere context van de gevaren die dit toestelletje inherent met zich meedraagt. Niemand wil, als het even kan, gemanipuleerd en bespied worden door een mini Big Brother in de binnenzak. Laten we ons voornemen om vanaf heden minder nonchalant om te gaan met dit wonderlijke toestelletje zonder daarom te vervallen in een paranoia.
Reacties worden gemodereerd. Onaanvaardbare inhoud wordt niet gepubliceerd.