Vandaag, donderdag 11 maart 2021, stelt het Comité Terrorismebestrijding (Comité T) zijn jaarverslag voor in de Senaat. HetComité T is een collectief van verschillende leden van het maatschappelijk middenveld (NGO's, juristen, academici) die zich bekommeren om de eerbiediging van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden in de strijd tegen het terrorisme.

Sinds vele jaren, en in het bijzonder sinds de aanslagen in Frankrijk en België, wordt onze wetgeving immers aangepast en aangevuld met het oog op de bestrijding van het terrorisme. Hoewel deze strijd onontbeerlijk is - niemand betwist dat hij onontbeerlijk is - mag hij niet ten koste gaan van de eerbiediging van de grondrechten. Bij gebrek aan een nationaal mensenrechteninstituut , heeft het Comité T zich tot taak gesteld na te gaan of België zijn verplichtingen op het gebied van de mensenrechten nakomt.

Terrorisme is de ontkenning van fundamentele rechten en vrijheden. Een politiek standpunt proberen op te leggen door middel van ernstig geweld tegen onschuldige slachtoffers is de grondslagen zelf van elke rechtsstaat ontkennen. Terrorismebestrijding is dus evenzeer een kwestie van bescherming, als van bevestiging van onze fundamentele vrijheden. De mensenrechten vormen niet alleen het kader voor een adequate, billijke en zo doeltreffend mogelijke reactie op terrorisme, maar ook de eerbiediging en de daadwerkelijke uitoefening van onze fundamentele rechten en vrijheden zijn de doelstellingen van dergelijke wetgeving.

In België zien we echter dat bepaalde grondrechten steeds opnieuw in naam van de veiligheid worden geschonden. Wij kunnen ons afvragen of een antwoord op terrorisme dat bijna uitsluitend op repressie is gericht legitiem is, maar ook of dit werkelijk het meest doeltreffende antwoord is. Het probleem is complexer en kan niet met politiemiddelen worden opgelost: de overdreven nadruk op veiligheid als politieke prioriteit klinkt als een erkenning van democratisch falen.

Onder het mom van de strijd tegen het terrorisme worden de middelen en bevoegdheden van de officieren van justitie, de politiediensten en de inlichtingendiensten uitgebreid zonder dat steeds de tussenkomst van een rechter vereist is. Hierdoor dreigt het democratisch evenwicht dat bij het optreden van de wetshandhavingsdiensten moet prevaleren,  te worden ondermijnd. De rol van de onafhankelijke en onpartijdige rechter als hoeder van de fundamentele vrijheden is van essentieel belang.

De genomen maatregelen maken ook inbreuk op verschillende grondrechten die ons allen aangaan, zoals het recht op vrije meningsuiting, de vrijheid van vergadering en het recht op privacy.

In zijn jaarverslag 2021 gaat het Comité T in op het fenomeen van de verschuiving van de bevoegdheden van het strafrechtelijke naar het administratieve domein, en analyseert het enkele maatregelen die deel uitmaken van deze verschuiving (gemeenschappelijke gegevensbanken, lokale integrale veiligheidscellen, gemeentelijke administratieve sancties). Vervolgens wordt ingegaan op verschillende rechtszaken en de procedure van het "veiligheidsonderzoek", die de toegang tot bepaalde beroepen of functies of de toegang tot bepaalde "gevoelige" plaatsen afhankelijk stelt. De praktische uitvoering van deze procedure en de gevolgen ervan voor de eerbiediging van de grondrechten wordt hier in het bijzonder belicht. Ook wordt ingegaan op de wijze waarop het vreemdelingenrecht wordt gebruikt als mechanisme in de strijd tegen het terrorisme, de behandeling van de zogenaamde "geradicaliseerde" gedetineerden en de realiteit van hun detentieomstandigheden, en de internationale aspecten van de strijd tegen het terrorisme (de verhouding tussen ons nationaal recht en het internationaal humanitair recht, de bescherming van in de Levant gedetineerde Belgische burgers, enz.)

Kortom, in heel zijn rapport (beschikbaar op de website van het T-Comité) stelt het Comité T vast dat het beeld van een intense ontwikkeling van controversiële maatregelen en reglementeringen zich aftekent, parallel met een even intens politiek en juridisch verzet.

Conatct: voorzitter Kati Verstrepen.

Tags:

PERSBERICHTEN

Reageer

Reacties worden gemodereerd. Onaanvaardbare inhoud wordt niet gepubliceerd.